Stilstaan bij de dood door aandacht te geven aan het leven
‘ɪᴋ ʜᴇʙ ᴠᴀɴ ᴍɪᴊɴ ᴠᴀᴅᴇʀ ɢᴇʟᴇᴇʀᴅ ꜱᴛɪʟ ᴛᴇ ꜱᴛᴀᴀɴ ʙɪᴊ ᴍɪᴊɴ ᴇɪɢᴇɴ ꜱᴛᴇʀꜰᴇʟɪᴊᴋʜᴇɪᴅ. ᴅᴇ ᴅᴏᴏᴅ ɪꜱ ᴅᴇ ᴇɴɪɢᴇ ᴇᴄʜᴛᴇ ᴢᴇᴋᴇʀʜᴇɪᴅ ᴅɪᴇ ᴡᴇ ʜᴇʙʙᴇɴ ɪɴ ᴏɴꜱ ʟᴇᴠᴇɴ, ᴏꜰ ᴡᴇ ᴅᴀᴛ ɴᴜ ʟᴇᴜᴋ ᴠɪɴᴅᴇɴ ᴏꜰ ɴɪᴇᴛ.’
Wat zou jij doen als er nooit meer een morgen zou zijn ?
Mijn stoere vader
In juli 1998 gaat mijn vader, net 52, naar de huisarts met vage klachten: moe en hij is de afgelopen maanden flink afgevallen. Er wordt een bloedonderzoek gedaan en volgens de uitslag is er niets aan de hand. Mijn vader geeft aan wel ongerust te zijn. De vraag van de dokter was: Waar bent u bang voor?
En het eerlijke antwoord van mijn vader was dat hij bang was dat hij kanker had. De dokter verzekerde hem dat ‘ie daar niet bang voor hoefde te zijn. De bloeduitslagen waren immers niet verontrustend.
Eind augustus kon hij van het ene op het andere moment niet meer recht lopen, het leek of hij dronken was. Met spoed opgenomen in het ziekenhuis waar geconstateerd werd dat zijn bloeddruk veel te hoog was. Om een lang verhaal, kort te maken. Hij kreeg onderzoek na onderzoek en begin november hadden wij een slecht nieuws gesprek. Mijn vader had kanker … uitgezaaid in longen en hoofd … Niets meer aan te doen. Mijn vader wilde graag thuis sterven …
Samen met mijn moeder en broer en met hulp van de lieve mensen van de thuiszorg hebben wij hem tot het eind kunnen verzorgen …
Wat was ik in het begin boos, het was niet eerlijk … op de hoek van de straat bij ons woonde meneer Henry, 95 jaar oud. Hij zat vaak op zijn stoel voor het raam en we zwaaide altijd naar elkaar. Op een dag kwam ik weer langs en zwaaide … en ging naar mijn vader. Ik kon alleen maar huilen; het is toch niet eerlijk … waarom jij … en waarom niet de oude man die de hele dag maar op zijn stoel voor het raam zit …
Mijn vader zei alleen maar: Het is zoals het is, waarom ik niet en hij wel …
Mijn stoere vader, die weinig over zijn gevoel had gesproken in zijn leven, veranderde in een man die zich kwetsbaar opstelde, aan ons vertelde dat ‘ie van ons hield en waar hij bang voor was, dat hij van het leven had genoten en ons waarschuwde dat je je dromen moest najagen want dat later te laat was.
Bewust heeft hij van iedereen afscheid genomen, dingen uitgesproken en goede raad meegegeven.
Op de eigen gekozen datum, 16 februari 1999, heeft mijn vader, in het bijzijn van ons als gezin, het aardse leven losgelaten en moesten wij leren hoe het is om hem anders vast te houden
Zijn laatste woorden: Pluk de dag!
Ik heb van mijn vader geleerd stil te staan bij mijn eigen sterfelijkheid. De dood is de enige echte zekerheid die we hebben in ons leven, of we dat nu leuk vinden of niet.
De tijd hier op aarde is beperkt. Ik geloof dat we hier op aarde zijn om te leren, te ervaren wat het is om mens te zijn. Ik leef vanuit mijn zielsmissie: ‘Ik, Pauline van Veen, leef in diepe verbinding mijn pure ZIjN’
Ik wil de dood bespreekbaar maken.
Als je zou weten dat je nog precies een jaar te leven had. Wat zou je dan doen? Wat zijn echte prioriteiten? Wat stel je steeds weer uit, ook al vind je het echt belangrijk? Hoe zou je nu jouw kostbare tijd en energie gaan besteden? Wat wordt nu ineens onbelangrijk? Welke onafgemaakte zaken dienen zich aan? Wie wil je bedanken, zeggen dat je van hem/haar houdt? Wie wil je om vergeving vragen of zeggen dat je spijt hebt van toen? Wat wil je rechtzetten, nu het nog kan?
We hoeven niet te wachten op een terminale diagnose om schoon schip te maken. En hoe meer we ons bewust worden van het feit dat ook wij eens zullen sterven, hoe meer we elke dag en alle kleine, simpele dingen van dit leven leren waarderen. Kortom, we gaan bewuster leven. En zoals we leven, zo zullen we ook vaak sterven.
‘Ik heb geleerd dat dood doet leven! Dat leven een keuze is; kies bewust, kies verstandig, kies eerlijk, kies geluk en wees dankbaar. Want zonder dankbaarheid voelen we ons eenzaam te midden van onze geliefden en voelen we ons arm in overvloed.’
-Bronnie Ware-